1. Khái niệm : Bản đồ tư duy là gì?BĐTD được hiểu là một hình thức ghi chép theo mạch tư duy của mỗi người bằng việc kết hợp nét vẽ, màu sắc và chữ viết.
Đặc biệt đây là một sơ đồ mở, việc thiết kế BĐTD theo mạch tư duy của mỗi người
2. Lý do có bản đồ tư duy và tác giả:
Hiện nay, chúng ta thường ghi chép thông tin bằng các ký tự, đường thẳng, con số. Với cách ghi chép này, chúng ta mới chỉ sử dụng một nửa của bộ não - não trái, mà chưa sử dụng kỹ năng bên não phải, nơi giúp chúng ta xử lý các thông tin về nhịp điệu, màu sắc, không gian ... và cách ghi chép thông thường khó nhìn được tổng thể của cả vấn đề.
Qua nghiên cứu cho thấy, nhiều học sinh chưa biết cách học, cách ghi kiến thức vào bộ não mà chỉ học thuộc lòng, học vẹt, thuộc một cách máy móc, thuộc nhưng không nhớ được kiến thức trọng tâm, không nắm được “sự kiện nổi bật” trong tài liệu đó, hoặc không biết liên tưởng, liên kết các kiến thức có liên quan với nhau.
Tác giả Tony Buzan là người phát minh kỹ thuật lập "sơ đồ tư duy", là nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về não bộ và phương pháp học tập. Các tác phẩm của ông thành công vang dội trên 100 quốc gia và được dịch sang hơn 30 thứ tiếng. Ông còn là một diễn giả có đẳng cấp quốc tế và giữ vai trò cố vấn cho nhiều tập đoàn đa quốc gia hàng đầu cùng các chính phủ trên thế giới. Ngoài ra, ông còn là Chủ tịch của Quỹ nghiên cứu về não bộ (Brain Foundation), nhà sáng lập tổ chức Brain Trust và các giải vô địch thế giới về trí nhớ và tư duy.
Cuốn "Sơ đồ tư duy" của tác giả Tony và Barry Buzan đã được dịch giả Lê Huy Lâm chuyển ngữ
Hiện nay, chúng ta thường ghi chép thông tin bằng các ký tự, đường thẳng, con số. Với cách ghi chép này, chúng ta mới chỉ sử dụng một nửa của bộ não - não trái, mà chưa sử dụng kỹ năng bên não phải, nơi giúp chúng ta xử lý các thông tin về nhịp điệu, màu sắc, không gian ... và cách ghi chép thông thường khó nhìn được tổng thể của cả vấn đề.
Qua nghiên cứu cho thấy, nhiều học sinh chưa biết cách học, cách ghi kiến thức vào bộ não mà chỉ học thuộc lòng, học vẹt, thuộc một cách máy móc, thuộc nhưng không nhớ được kiến thức trọng tâm, không nắm được “sự kiện nổi bật” trong tài liệu đó, hoặc không biết liên tưởng, liên kết các kiến thức có liên quan với nhau.
Tác giả Tony Buzan là người phát minh kỹ thuật lập "sơ đồ tư duy", là nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về não bộ và phương pháp học tập. Các tác phẩm của ông thành công vang dội trên 100 quốc gia và được dịch sang hơn 30 thứ tiếng. Ông còn là một diễn giả có đẳng cấp quốc tế và giữ vai trò cố vấn cho nhiều tập đoàn đa quốc gia hàng đầu cùng các chính phủ trên thế giới. Ngoài ra, ông còn là Chủ tịch của Quỹ nghiên cứu về não bộ (Brain Foundation), nhà sáng lập tổ chức Brain Trust và các giải vô địch thế giới về trí nhớ và tư duy.
Cuốn "Sơ đồ tư duy" của tác giả Tony và Barry Buzan đã được dịch giả Lê Huy Lâm chuyển ngữ
3. Tính chất:
BĐTD không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết khắt khe như bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi người vẽ một kiểu khác nhau, dùng màu sắc, hình ảnh, các cụm từ diễn đạt khác nhau, cùng một nội dung nhưng mỗi người có thể “thể hiện” nó dưới dạng BĐTD theo một cách riêng do đó việc lập BĐTD phát huy được tối đa khả năng sáng tạo của mỗi người
4. Bản đồ tư duy giúp gì?
Bản đồ tư duy sẽ giúp:
a. Sáng tạo hơn
b. Tiết kiệm thời gian
c. Ghi nhớ tốt hơn
d. Nhìn thấy bức tranh tổng thể
e. Phát triển nhận thức, tư duy, …
5. Sử dụng BĐTD trong dạy học
• Cho HS làm quen với bản đồ tư duy bằng cách giới thiệu cho HS một số “BĐTD” cùng với sự dẫn dắt của GV để các em làm quen.
• Tập “đọc hiểu” BĐTD, sao cho chỉ cần nhìn vào BĐTD bất kỳ HS nào cũng có thể thuyết trình được nội dung một bài học hay một chủ đề, một chương theo mạch lôgic của kiến thức.
• Hướng cho HS có thói quen khi tư duy lôgic theo hình thức sơ đồ hoá trên BĐTD.
• Từ một vấn đề hay chủ đề chính đưa ra các ý lớn thứ nhất, ý lớn thứ hai, thứ ba... mỗi ý lớn lại có các ý nhỏ liên quan với nó, mỗi ý nhỏ lại có các ý nhỏ hơn ... các nhánh này như “bố mẹ” rồi “con, cháu, chắt, chút chít”... các đường nhánh có thể là đường thẳng hay đường cong
• Cho HS thực hành vẽ BĐTD trên giấy: Chọn key words- tên chủ đề hoặc hình vẽ của chủ đề chính cho vào vị trí trung tâm, chẳng hạn: đường thẳng song song, hình bình hành, hình chữ nhật, bảo vệ môi trường, truyện Kiều, ... để HS có thể tự mình ghi tiếp kiến thức vào tiếp các nhánh “con”, “cháu”, “chắt”... theo cách hiểu của các em.
• Vẽ BĐTD theo nhóm hoặc từng cá nhân
Sau đây là 1 số bản đồ tư duy của học sinh và các thầy cô ở các vùng đã được tập huấn
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1020x772.
Từ cách ghi chép thông thường chuyển sang...(hình dưới)
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x765. Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x768.
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x640.
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x640.
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x640.
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x768.
Hình này đã được điều chỉnh kích thước. Nhắp tại thanh này để xem hình đầy đủ. Kích thước hình gốc là 1024x640.
Lược thuật theo báo cáo của thầy giáo Ngô Văn Chinh
Cán bộ Dự án THCS II
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét